 |
|||||||
|
|
WYKŁAD NR 1 Wykład pt. „Ochrona, odtwarzanie oraz praktyczne wykorzystanie rodzimych ras użytkowych drobiu” pozwoli słuchaczom poznać rodzime ras drobiu objęte w Polsce programem ochrony. Populacje te mają znaczenie gospodarcze (w gospodarstwach chłopskich od lat żywa, podręczna spiżarnia mięsa i jaj, a dla współczesnych konsumentów – źródło produktów niszowych, regionalnych), kulturalne (ozdoba wsi i regionów geograficznych, świadectwo historii pracy hodowlanej wielu pokoleń) oraz naukowe (cenny bank genów).
WYKŁAD NR 2 Hodowla drobiu ma bardzo długą historię, sięgającą 8000 lat p.n.e. Najbardziej popularnym gatunkiem udomowionych ptaków są kury, wywodzące się z Azji od czerwonego kura dżungli (Gallus gallus). Z wykopalisk archeologicznych wynika, że kura dżungli udomowiono około 2000 lat p.n.e., a ponadto przodkami udomowionej kury byli także szary kur dżungli (Gallus sonneratti), cejloński kur dżungli (Gallus lafayetti) oraz zielony kur dżungli (Gallus varous). Kury znane były w starożytnych Indiach, chinach, na Dalekim Wschodzie i w rejonie Morza Śródziemnomorskiego, skąd później trafiły do Europy i Ameryki Północnej. Wśród najważniejszych ras azjatyckich wymienia się takie rasy jak: Brahma, Cochin i Langshan. Celem udomowienia kur była nie tylko potrzeba zdobycia mięsa i jaj, ale także dostarczenie rozrywki związanej z walką kogutów, nadal bardzo popularnym sportem w Azji i Ameryce Południowej. Efektem prowadzonej przez człowieka pracy hodowlanej jest wytworzenie wielu ras, charakteryzujących się różną wydajnością i zróżnicowanym fenotypem. W wyniku narastającej intensyfikacji i globalizacji produkcji drobiarskiej po II wojnie światowej, unowocześniania metod chowu oraz preferowania ras o wysokiej wydajności, rodzime rasy i odmiany drobiu uległy zagrożeniu całkowitym wyginięciem. Na szczęście środowiska naukowe i organizacje międzyrządowe dostrzegły ten problem i rozpoczęły wiele działań zmierzających do ochrony zasobów genetycznych zwierząt, w tym także drobiu. W 1995 roku Członkowie Zarządu FAO (Food and Agricultural Organization) zdecydowali o utworzeniu Światowej Bazy Danych dla Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich i Systemu Informacji o Różnorodności Zwierząt Gospodarskich (DAD-IS). Opierając się na informacjach zawartych w Światowej Bazie opracowano ogólnodostępny spis zasobów genetycznych, znany jako Księga Światowych Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich (Word Watch List for Domestic Animal Diversity). W księdze tej znajdują się także rasy/rody drobiu objęte w Polsce programem ochrony. Wykład pt. „Ochrona, odtwarzanie oraz praktyczne wykorzystanie rodzimych ras użytkowych drobiu” pozwoli słuchaczom poznać rodzime ras drobiu objęte w Polsce programem ochrony. Populacje te mają znaczenie gospodarcze (w gospodarstwach chłopskich od lat żywa, podręczna spiżarnia mięsa i jaj, a dla współczesnych konsumentów – źródło produktów niszowych, regionalnych), kulturalne (ozdoba wsi i regionów geograficznych, świadectwo historii pracy hodowlanej wielu pokoleń) oraz naukowe (cenny bank genów). W Polsce intensywny chód drobiu w oparciu o zagraniczny materiał hodowlany zaczął się w latach 70-tych XX wieku, stanowiąc zagrożenie dla ras rodzimych, które zostały zepchnięte na margines hodowli. Wtedy pracownicy naukowi zaangażowali się w ratowanie przed zagładą krajowych zasobów genetycznych. Utworzono 2 duże fermy stad zachowawczych (w PGO Szczytno dla kur nieśnych oraz w Dworzyskach k.Poznania dla drobiu wodnego), opracowano pierwsze programy ochrony zasobów genetycznych, określając w nich cel ochrony, metodę, minimalną liczebność populacji oraz system kojarzeń zapobiegający wzrostowi inbredu. Aktualnie programem ochrony w Polsce objęto 19 ras/rodów kur, 14 gęsi i 10 kaczek, których fotografię i charakterystykę można zobaczyć na stronie internetowej Instytutu Zootechniki PIB w Krakowie www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/drob . Populacje te ze względu na dobre przystosowanie do miejscowych, trudnych warunków chowu na wybiegach (dobrą zdrowotność, umiejętność wyszukiwania pożywienia, zachowany instynkt wysiadywania i wodzenia piskląt) mogą być wykorzystywane w zrównoważonym rozwoju rolnictwa, a w szczególności: w gospodarstwach ekologicznych, agroturystycznych oraz do produkcji bezpiecznej i „markowej” żywności na wzór francuskiej rodzimej produkcji „Label Rouge”. Drób objęty programem ochrony znajduje się na wymienionych poniżej fermach, rozmieszczonych w całym kraju (Ryc.1):
gęsi: Garbonose (Ga), Kartuskie (Ka), Kieleckie (Ki), Lubelskie (Lu), Podkarpackie (Pd), Pomorskie (Po), Suwalskie (Su), Rypińskie (Ry), Landes (LsD-01), Romańskie (Ro), Słowackie (Sł) i Kubańskie (Ku), kaczki: Pomniejszone (K-2), Mieszańce (KhO-1), Pekin angielski (LsA), Pekin duński (P-8), Pekin francuski (P-9) i Pekin krajowy (P-33).
dr hab. prof.nadzw Józefa, Halina Krawczyk. Instytut Zootechniki PIB
 |
